Fot. 1. Pomiar temperatury powierzchni przygotowanej do malowania
Nakładanie powłok lakierniczych w nietypowych warunkach atmosferycznych
Farby przemysłowe należy nakładać w odpowiednich warunkach termiczno-wilgotnościowych podanych przez producentów w kartach technicznych (PDS). Najczęściej jest to temperatura otoczenia i temperatura malowanej powierzchni w zakresie od 10 do 30°C przy wilgotności względnej nieprzekraczającej 85%.
Niektóre produkty można nakładać w nieco innych warunkach. Na rynku dostępne są farby, które można aplikować na powierzchnie zimniejsze niż 5°C, a nawet na powierzchnie o temperaturze poniżej 0°C, ale nie jest to proste. Żeby w takich warunkach nanieść farby poprawnie, trzeba sporych umiejętności i należy się liczyć ze znacznie wyższymi kosztami. Niestety, zdarzają się niedoświadczeni wykonawcy, którym wydaje się, że skoro karta techniczna farby dopuszcza aplikację przy temperaturze -10°C, to jest to takie samo malowanie jak w temperaturach dodatnich. Niestety, nie jest. Takie farby służą do prac w miejscach, gdzie dobre warunki do malowania nie występują, np. rejony arktyczne, lub dokończenia prac w przypadku nagłego wystąpienia trudniejszych warunków, np. wcześniejszego wystąpienia niskich temperatur uniemożliwiających dokończenie prac standardowymi materiałami. Wtedy wyższe koszty prac nie są najistotniejsze. Aby takie malowanie w ekstremalnych warunkach wykonać poprawnie, trzeba spełnić wiele dodatkowych wymagań, takich jak zastosowanie odpowiedniego sprzętu i zatrudnienie pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Postaramy się kiedyś o tym napisać nieco szerzej. Również zbyt wysokie temperatury nie sprzyjają poprawnemu malowaniu. Aplikacja farb na rozgrzane słońcem powierzchnie to też spore wyzwanie. Przekonała się o tym niejedna firma specjalizująca się w malowaniu dachów. Ja miałem sporo problemów wywołanych wysoką temperaturą podczas prac antykorozyjnych na instalacji petrochemicznej podczas pracy w Jemenie. Powierzchnia potrafiła się rozgrzać do ponad 80°C, a o specjalnych farbach na takie warunki nie było mowy. Poradziłem sobie, malując konstrukcje nocą i wczesnym rankiem, ale nie było to proste.
Tym razem chciałem się podzielić moimi doświadczeniami związanymi z malowaniem działającej instalacji o temperaturze powierzchni od 70 do 140°C (fot. 1).
Wymagania BHP związane z pracą w wysokiej temperaturze
Wysoka temperatura stwarza istotne zagrożenie dla ludzi. W pobliżu gorących instalacji, szczególnie jeżeli są one odgrodzone osłonami, np. plandekami od innych urządzeń na czas prac malarskich, temperatura może wynosić ponad 60°C. Takie warunki powodują znaczny dyskomfort mogący wywoływać stres cieplny. Łagodny lub umiarkowany stres cieplny jest uciążliwy, ale zdrowy człowiek może być narażony na takie obciążenie przez określony czas. Jednak zbyt długie narażenie na wysoką temperaturę może doprowadzić do udaru cieplnego, który jest niebezpieczny i może doprowadzić do długotrwałych lub nawet nieodwracalnych zmian w organizmie. Udar cieplny występuje, gdy organizm nie jest już w stanie kontrolować swojej temperatury: ciało gwałtownie się ogrzewa, mechanizm pocenia się zawodzi, a organizm człowieka nie jest w stanie się ochłodzić. W przypadku wystąpienia udaru cieplnego temperatura ciała może wzrosnąć do 40°C lub nawet wyższej w ciągu 10−15 minut. Udar cieplny wymaga natychmiastowej pomocy i opieki medycznej. Może spowodować trwałą niepełnosprawność lub śmierć, jeżeli osoba nie zostanie poddana pilnej interwencji medycznej.
