Przygotowanie Powierzchni

Efekt działania śrutu na powierzchnię obrabianą

Kulowanie (ang. shot peening – SP) to dynamiczna, powierzchniowa obróbka plastyczna. W skrócie polega na wprowadzeniu naprężeń ściskających w warstwie wierzchniej. Powierzchnia w czasie procesu jest „bombardowana” medium obróbczym (najczęściej w postaci śrutu lub kulek szklanych), który uderzając w materiał, powoduje na powierzchni niewielkie wgniecenia.
Aby takie wgłębienie mogło powstać, oczywiste jest, że powierzchnia materiału obrabianego musi ulec odkształceniu. To odkształcenie powierzchni zmniejsza objętość materiału obrabianego oraz wprowadza naprężenia. Dzięki naprężeniom ściskającym obrabiana powierzchnia zyskuje m.in. zwiększoną odporność na zmęczenie.
Tradycyjnie rozumiane śrutowanie stosowane jest przede wszystkim w celu oczyszczenia powierzchni z zanieczyszczeń. Tutaj liczy się głównie: skrawność strumienia śrutu, odpowiednia chropowatość i czystość otrzymanej powierzchni. Zasadniczym celem śrutowania jest przygotowanie powierzchni do późniejszej eksploatacji lub do innych operacji – malowania, emaliowania, gumowania itp.

Próba Almena (opracowana i opatentowana przez Johna O. Almena w pierwszej połowie XX wieku) wykorzystywana jest do mierzenia energii kinetycznej ziaren ścierniwa – intensywności obróbki. Polega ona na pomiarze wysokości ugięcia (odchylenia od położenia równowagowego) znormalizowanych próbek kontrolnych w postaci metalowych pasków (wykonanych ze stali sprężynowej), które poddane zostały działaniu założonego medium. Próbki te mocowane są w specjalnie do tego celu przygotowanych uchwytach.
Wskutek działania ścierniwa, powierzchnia próbek, na którą oddziałuje medium obróbcze, zostaje rozwinięta. W efekcie jest większa niż druga strona próbki, która nie była obrabiana. Próbka zostaje „wygięta”, a my znając wartość tego ugięcia (podawaną w mm), możemy określić intensywność obróbki.