Przygotowanie Powierzchni

Zasadnicza obróbka strumieniowo-ścierna doczyszcza mocno przylegające zanieczyszczenia stałe i rdzę oraz nadaje powierzchni chropowatość, która powiększa powierzchnię styku podłoża z nanoszonymi powłokami ochronnymi oraz przyczynia się do ujednolicenia wyglądu powierzchni metalowej.
Po zakończeniu operacji obróbki strumieniowo-ściernej należy odkurzyć powierzchnię z nowo powstałych zanieczyszczeń z pyłów rozbitych ziaren ściernych i zanieczyszczeń pochodzących ze źle oczyszczonego ścierniwa, jak też z zeskrawanego przez ścierniwo materiału obrabianego podłoża. 

Należy mieć świadomość, że mimo końcowego odkurzania na powierzchni obrobionej strumieniowo-ściernie pozostaną pewne ilości nieusuwalnych, wbitych w powierzchnię odłamków rozbitego ścierniwa, które mogą po nałożeniu powłoki ochronnej, W CZASIE JEJ STARZENIA SIĘ i WNIKANIA w jej wnętrze, wywoływać reakcje sprzyjające korozji podpowłokowej oraz reakcji galwanicznych. 

Na podstawie danych uzyskanych w IMP Warszawa, wyniki badania trwałości powłoki lakierowej przyśpieszoną metodą w komorze solnej, wg normy PN EN ISO 7253, zgodnie ze wskazaniem normy PN EN ISO 1244–8, podano w tabeli 1. 
W rezultacie badania ustalono, że: 

• próbka malowana po myciu alkalicznym i obróbce strumieniowo-ściernej elektrokorundem (1440 h w komorze solnej) zapewnia 15-letnią ochronę antykorozyjną w środowisku nadmorskim C5 M oraz zanurzeniu w wodzie morskiej Im 2 i zakopaniu w glebie Im 3
• fosforanowanie krystaliczne daje powłoce trwałość 480 h w komorze solnej, co odpowiada trwałości 5–15 lat w klimacie C4
• obróbka powierzchni elektrokorundem bez mycia alkalicznego (240 h w komorze solnej) zapewnia trwałość powłoki przez 2 do 5 lat w atmosferze C4
• samo zaś odtłuszczanie może zapewnić powłoce trwałość przez 120 godzin w komorze solnej, co odpowiada jedynie dwuletniej trwałości w atmosferze wiejskiej C4.

Tabela 1. Wyniki eksperymentalnego badania trwałości powłoki lakierowej w komorze solnej w zależności od sposobu przygotowania powierzchni stali wg IMP.

Powłoka cynku często wymaga wprowadzania operacji fosforanowania dla poprawy trwałości powłoki lakierowej.

Narzędzia do wstępnej obróbki mechanicznej

• Skrobanie jest wstępną ręczną metodą zgrubnego oczyszczania powierzchni konstrukcji stalowych i odlewów przed skuteczniejszymi i wydajniejszymi metodami oczyszczania powierzchni. Skrobaki ręczne mają postać płaską i trójkątną, a czasem posiadają napęd pneumatyczny. Poprzez skrobanie można uzyskać jedynie stopień przygotowania powierzchni St 2 wg PN ISO 85001-1.
• Młotkowanie za pomocą młotków pneumatycznych palcowych lub igłowych prostych i pistoletowych jest też operacją wstępną do usuwania grubych warstw rdzy, słabo przyczepnej zgorzeliny walcowniczej oraz mocno zdegradowanych powłok lakierniczych. Młoteczki pneumatyczne nie mogą być zbyt ciężkie, aby nie wytwarzać szkodliwej nierówności powierzchniowej.
• Iglicowanie stosuje się do oczyszczania wżerów korozyjnych. Uzyskuje się stopień przygotowania powierzchni co najwyżej St 2.
• Szczotkowanie stosuje się do usuwania słabo przyczepnej rdzy i zgorzeliny po skrobaniu i młotkowaniu oraz w celu oczyszczania miejsc trudno dostępnych i miejscowego odkrywania powierzchni podłoża podczas drobnych napraw ślusarskich z wydajnością od 1 do 4 m2/h. Z dużo większą efektywnością działają szczotki obrotowe z napędem pneumatycznym lub elektrycznym (do ~8 m2/h). Często przy zbyt dużych obrotach szczotek walcowych powstaje powierzchnia zbyt gładka (błyszcząca), która nie spełnia warunku dobrej przyczepności powłok ochronnych. Uzyskuje się stopień przygotowania powierzchni co najwyżej St 2. Specjalną szczotką obrotową z napędem elektrycznym Bristle Blaster firmy Monti, służącą do chropowacenia powierzchni z wydajnością 1,1 m2/h do St 2, można uzyskać chropowatość RZ do 120 µm.
• Szlifowanie tarczami ściernymi spojonymi z napędem pneumatycznym lub elektrycznym stosuje się do czyszczenia i profilowania spawów oraz do zaokrąglania ostrych krawędzi obrzeży i nierówności. Usuwa się tą metodą rdzę i nawet silnie przywartą do podłoża zgorzelinę walcowniczą. Jest to jednak bardzo pracochłonna operacja. Istnieje możliwość uzyskania nawet stopnia czystości powierzchni St 3, lecz bez potrzebnej do dobrej przyczepności powłok ochronnych chropowatości podłoża, a zwłaszcza odpowiedniego jej profilu.
• Szlifowanie papierem ściernym nasypowym za pomocą szlifierek kątowych stosowane jest powszechnie z dobrym skutkiem do usuwania starych powłok do stopnia St 3, mimo niedoskonałej chropowatości, w warsztatach lakierowania samochodów, gdyż lakiery dla motoryzacji są dostosowane do tej metody przygotowania powierzchni.
• Oczyszczanie płomieniowe realizuje się poprzez poddawanie oddziaływania płomienia acetylenowego na zwilżoną powierzchnię z prędkością 3-6 m/min pod kątem nachylenia płomienia ~45° i kształcie wylotu palnika dostosowanego do kształtu oczyszczanej powierzchni. Usuwa się w ten sposób słabo przyczepną zgorzelinę, powłoki malarskie i zanieczyszczenia organiczne oraz wysusza powierzchnię z wyrobów nie cieńszych niż 4 mm (możliwość termicznego odkształcenia) oraz wypala tłuszcze. Uzyskuje się w ten sposób stopień przygotowania powierzchni Fl 2 wg PN ISO 8501-1 (odpowiada Sa 2). Potrzebną chropowatość powierzchni uzyskuje się dopiero przez obróbkę strumieniowo-ścierną.