Przygotowanie Powierzchni

Rys. 1. Ceny jednostkowe wybranych ścierniw w $/tonę stosowanych w obróbce strumieniowo-ściernej [1]. 

 

Rodzaje ścierniw żużlowych

Przedmiotem zainteresowania obróbki strumieniowo-ściernej są żużle metalurgiczne oraz żużle paleniskowe. Spośród żużli metalurgicznych wymienić należy przede wszystkim:

• żużel pomiedziowy,
• żużel wielkopiecowy i stalowniczy (konwertorowy),
• żużel poniklowy,
• żużel żelazochromowy,
• żużel poplatynowy.

Ścierniwa z tych żużli oraz żużel paleniskowy są oferowane przez różnych producentów oraz są stosowane w praktyce obróbki strumieniowo-ściernej. Na skalę zużycia poszczególnych śrutów żużlowych wskazują dane zawarte na rys. 2. Ścierniwa żużlowe stanowią i będą stanowiły w przyszłości istotną pozycję wśród mediów stosowanych w obróbce strumieniowo-ściernej. Znacznie większy jest udział ścierniw żużlowych w tej obróbce na rynku amerykańskim (tab. 1). W USA największe zastosowanie znalazło ścierniwo żużla paleniskowego.

Charakterystyka większości ścierniw żużlowych jest określona w stosownych normach polskich, europejskich i międzynarodowych oraz specyfikacjach stowarzyszeń dotyczących ochrony przed korozją i powłok ochronnych (The Society for Protective Coatings – SSSPC, National Association of Corrosion Engineers – NACE). Normy polskie, europejskie i międzynarodowe dotyczą następujących ścierniw żużlowych: żużel pomiedziowy (PN-EN ISO 11126-3), żużel paleniskowy (PN-EN ISO 11126-4), żużel poniklowy (PN-EN ISO 11126-5), żużel wielkopiecowy (PN-EN ISO 11126-6). Są to ścierniwa żużlowe najczęściej stosowane w światowej praktyce obróbki strumieniowo-ściernej. Ścierniwa z żużla żelazochromowego i poplatynowego oferowane są przez pojedynczych producentów.
W Polsce dotychczas zastosowanie znalazły przede wszystkim ścierniwa z żużla pomiedziowego. Badania żużli pomiedziowych pod kątem ich wykorzystania jako materiałów ściernych były przedmiotem kilkuletnich prac autora i dlatego opis właściwości ścierniw żużlowych w znacznym stopniu dotyczy żużla pomiedziowego. W przemyśle krajowym do celów obróbki strumieniowo-ściernej wykorzystywane są tysiące ton ścierniw żużla pomiedziowego. Bardzo duży udział w tym zużyciu ma przemysł stoczniowy.
Procesy otrzymywania ścierniw z żużli hutniczych są w znacznym stopniu do siebie podobne. Dotyczy to zarówno procesu powstawania żużla w procesie hutniczym, jak i jego przetwarzania w postać ziarna. W każdym przypadku procesy hutnicze są podporządkowane otrzymaniu wysokiej jakości metalu (miedź, stal, nikiel, żelazochrom czy platyna). Skład chemiczny żużli powstających w poszczególnych procesach hutniczych jest pochodną składu rudy danego metalu i stosowanej technologii hutniczej. Trudno jest więc mówić o otrzymywaniu żużli, a poprawniejsze jest używanie określenia „powstawanie żużli”.