Rys. 1. Skorodowanie płytek stalowych po 24 h ekspozycji na działanie rozpylonej obojętnej solanki, strony eksponowanej i strony spodniej, ustawionych pod różnym kątem w komorze solnej
6. Ocena odwarstwienia i skorodowania wokół sztucznego uszkodzenia
Oprócz określenia ilości i rozmiaru uszkodzeń oraz intensywności zmian w wyglądzie powłok na pomalowanych płytkach bądź detalach można ocenić także stopień odwarstwienia powłoki i skorodowania podłoża wokół sztucznego uszkodzenia powłoki zgodnie z PN-EN ISO 4628-8. Wybór takiego rodzaju oceny daje nam możliwość zobrazowania, w jaki sposób w sztucznych warunkach zachowuje się powłoka, która została nacięta i w jaki sposób wpłynęło to na podłoże bezpośrednio przy wykonanym nacięciu. Taki sposób oceny może charakteryzować próbki wadliwe bądź uszkodzone podczas eksploatacji. Jeżeli decydujemy się na oznaczenie stopnia odwarstwienia i skorodowania wokół nacięcia wg PN-EN ISO 4628-8, należy zastanowić się nad rodzajem narzędzia, które należy użyć do nacinania powłok, oraz nad kształtem interesującego nas zarysowania. Norma PN-EN ISO 9227 odnosi się do dokumentu PN-EN ISO 17872, w którym przedstawione są możliwe kształty nacięć, rodzaje narzędzi do nacinania oraz profile poprzeczne nacięć. Zgodnie z wytycznymi normy PN-EN ISO 17872 nacięcie można wykonać w kształcie pojedynczej linii, a także w kształcie litery X, T, L oraz nawet V. Nacięcie powinno być w odległości co najmniej 20 mm od krawędzi lub otworu i mieć długość, w przypadku nacięcia w kształcie pojedynczej linii, co najmniej 50 mm. Dlatego też podczas decydowania się na nacinanie powłok i określanie stopnia odwarstwienia i skorodowania ważne jest, by płytka bądź detal były na tyle duże, aby można było na nich wykonać określone nacięcie o odpowiedniej długości, z zachowaniem wymaganych odległości od krawędzi. Przedstawiony w normie PN-EN ISO 17872 wykaz możliwych narzędzi do nacinania powłok jest dość liczny, dlatego też istotne jest, by określić, jakim narzędziem należy wykonać nacięcie (rys. 2). Przy doborze odpowiedniego rodzaju narzędzia do nacinania i kształtu nacięcia należy odnieść się do specyfikacji danego wyrobu lub norm przedmiotowych. Często kształt nacięcia, jego przekrój poprzeczny oraz szerokość nacięcia mogą mieć znaczny wpływ na wynik stopnia odwarstwienia powłoki i skorodowania podłoża wokół wykonanego nacięcia (rys. 3). Istotne jest także podanie informacji, czy na płytce/detalu, na którym oceniamy stopień odwarstwienia i skorodowania, oceniać także inne zmiany w wyglądzie powłok, czy jednak oceniać te zmiany osobno na dodatkowych płytkach/detalach eksponowanych w tym samym czasie bez nacięcia. Podczas planowania oceny należy także zwrócić uwagę na to, iż w sytuacji gdy powierzchnia badanej próbki jest stosunkowo mała, poza obszarem naciętym pozostaje niewiele powierzchni do oceny.
