Ekologia i Ochrona Zdrowia

Konieczność usuwania lakieru z zawieszek lakierniczych czy błędnie wylakierowanych elementów dotyczy praktycznie każdej lakierni, ale wiele malarni, szczególnie mniejszych, nie decyduje się na uruchomienie tego procesu, a zleca jego wykonanie firmom zewnętrznym. Jednym z powodów może być fakt, że procesy odlakierowania, niezależnie od zastosowanej metody, mają przeważnie negatywny wpływ na środowisko naturalne i mogą wymagać różnego rodzaju uregulowań prawnych, nie zawsze łatwych i tanich do uzyskania.
W niniejszym artykule przedstawię środowiskowy aspekt różnych metod usuwania farb i lakierów. Zdecydowanie nie należy artykułu traktować jako źródła wiedzy o dostępnych technologiach odlakierowania, ale jako rozważania na temat problemów środowiskowych związanych z zastosowaniem poszczególnych metod i technik. Mam nadzieję, że lektura pozwoli na zweryfikowanie zgodności z prawem ochrony środowiska działania już istniejących instalacji, a tym, którzy myślą nad jej uruchomieniem ułatwi podjęcie ostatecznej decyzji co do wielkości instalacji i rodzaju technologii.

Piroliza – termiczne usuwanie lakieru

Metoda polega na bezpośrednim podgrzewaniu elementów przeznaczonych do odlakierowania do temperatury ponad 400ºC bez dostępu powietrza (piroliza). Następuje wtedy termiczny rozkład związków organicznych stanowiących powłokę lakierniczą z wytworzeniem produktów gazowych, które następnie są dopalane w wysokich temperaturach. Dzięki temu gazowe produkty rozkładu powłok organicznych właściwie ograniczają się do dwutlenku węgla i pary wodnej. Piece są zwykle zasilane gazem ziemnym lub olejem opałowym, które również generują gazowe produkty spalania. Metoda ta jest uważana za nowoczesną i względnie przyjazną środowisku, ale mimo wszystko wiąże się ze zużyciem mediów oraz emisją pyłów i gazów do atmosfery. Uruchomienie takiej instalacji, zależnie od jej wielkości, będzie wiązało się z uzyskaniem pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza [1] lub rozszerzenia istniejącego pozwolenia wydanego dla instalacji lakierniczej. Ewentualnie dla małych instalacji o niewielkiej mocy możliwe będzie dokonanie tylko zgłoszenia. Warto pamiętać, że z tytułu emisji do powietrza konieczne będzie wnoszenie opłat z tytułu gospodarczego korzystania ze środowiska. W wyniku realizacji procesu odlakierowania metodą pirolizy powstaje również pewna ilość odpadów w postaci popiołu usuwanego zarówno z pieca, jak i z powierzchni wypalonych elementów. Odpady zgodnie z katalogiem odpadów [2] powinny być sklasyfikowane pod kodami z grupy 08 01, tj. jako odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania oraz usuwania farb i lakierów. W przypadku odpadów z pirolizy odpady te można zaklasyfikować w większości przypadków jako inne niż niebezpieczne, więc z punktu widzenia gospodarki odpadami, technologia ta nie jest szczególnie wymagająca i uciążliwa dla środowiska naturalnego. Metoda pirolizy wydaje się prosta i mało uciążliwa dla środowiska naturalnego, ale jej ograniczeniem jest działanie wysokiej temperatury na obrabiane elementy, co właściwie sprowadza się do możliwości obróbki tylko zawieszek lakierniczych, a nie detali przeznaczonych do malowania, które pod wpływem wysokiej temperatury mogłyby ulec deformacji czy utracie właściwości mechanicznych.