Wydarzenia i relacje

Reagenty sieciujące stosowane są głównie do przekształcania tworzyw termoplastycznych w termoutwardzane. Zakłada się, że łącząc łańcuchy polimerowe tworzą struktury 3-wymiarowe, ale większość polimerów tworzy łańcuchy 3-wymiarowe, tylko w przybliżeniu liniowe. Sieciowanie tworzy struktury zamknięte, częściowo systemem wiązań, a częściowo oddziaływaniami przestrzennymi. Zwiększa przez to znacznie rozmiary cząsteczek, tworząc domeny zamknięte lub przenikające się. Reagenty sieciujące mogą same być polimerami. Są to związki kilkufunkcyjne, na ogół zasady Lewisa. Typowymi przykładami są epoksysilany, melaminy, guanaminy. Często wspomaga się je katalizatorami. Użytecznym trickiem jest inicjacja sieciowania wywoływana promieniowaniem UV przekształcającym ugrupowania fumarowe w maleinowe. W klejach reagenty sieciujące są zazwyczaj bardzo reaktywne, np. izocyjaniany. W preparatach jednoskładnikowych dąży się do ich dezaktywacji, odwracanej termiczną aktywacją po złączeniu. Nowością są polimery zawierające ugrupowania karbodwuimidowe (kondensują alkohole i aminy z kwasami, odbierając wodę i przechodząc w moczniki), np. Desmodur ® XP 2802, który zaczyna działać natychmiast po wyschnięciu warstwy.

Surfaktanty są również modyfikatorami reologii i przepływu, środkami towarzyszącymi większości wymienionych tu dodatków. Bez nich ich działanie byłoby zbyt wolne lub w ogóle niemożliwe. Działają głównie na granicach faz, gdzie się spontanicznie gromadzą. Dlatego materiały pokryciowe zawierające surfaktanty należy aplikować w taki sposób, by pozostały one płynne przez czas wystarczający na migrację surfaktantów z wnętrz powłok na ich brzegi. Pozostawianie surfaktantów wewnątrz powłok z reguły pogarsza ich własności, w tym wytrzymałość mechaniczną. Surfaktanty nie powodują zmian rozpuszczalności, one stabilizują różnego rodzaju emulsje i to na ogół czasowo. Wśród surfaktantów wyróżnia się zwłaszcza nawilżacze, sprzyjające rozprowadzaniu materiału pokryciowego po powierzchni, dyspergatory sprzyjające rozprowadzaniu faz rozproszonych w powłoce, spieniacze i odpieniacze oraz emulgatory. Najczęściej stosowne etoksylanyoktylo- i nonylofenolu są trwałe w środowisku naturalnym oraz podejrzewane o szkodzeniu gospodarce hormonalnej ssaków, wobec czego podjęto próby znalezienia środków zastępczych równie skutecznie obniżających emisje lotnych związków organicznych. Największe postępy osiągnięto kondensując liniowe alkohole z rozgałęzionymi związkami hydrofobowymi.