Artykuły branżowe

Sumaryczne toksyczne pyły w powietrzu powstają podczas obróbki strumieniowo-ściernej prawie trzykrotnie większe przy stosowaniu żużla poniklowego niż z żużli paleniskowych i siedmiokrotnie większe od żużla pomiedziowego.

Zapylenie szkodliwych pyłów na stanowisku pracy, jak wynika z badań firmy KTA TATOR, jest najwyższe po obróbce strumieniowo-ściernej:

- żużlem poniklowym (przekroczenie NDS: Cd - 2419-krotne, Cr - 40-krotne, Ni - 4,4-krotne, razem pyłów metali ciężkich 2470-krotne)

- żużlem paleniskowym (przekroczenie NDS: Cd - 60,9 krotne, Cr - 1,2-krotne, razem pyłów metali ciężkich 65,7-krotne)

- żużlem pomiedziowym (przekroczenie NDS: As - 3,3-krotne, Cd - 50,7-krotne, Cr - 1,01-krotne, razem pyłów metali ciężkich 63,3-krotne).

Znacznie większy negatywny wpływ ma obróbka strumieniowo-ścierna na środowisko naturalne, gdzie następuje przekroczenie dopuszczalnych ilości metali ciężkich w powietrzu:

- żużla poniklowego: (przekroczenie As - 10,5-krotnie, Be - 40-krotnie, Cr - 419,5-krotnie, Ni - 2099-krotnie, pyłu respirabilnego - 10,7-krotnie, łączne przekroczenie norm pyłów metali ciężkich - 2312-krotne)

- żużla paleniskowego (przekroczenie: As - 52,7-krotne, Be - 430-krotne, Cd - 2-krotne, Cr - 13,6-krotne, Ni - 159-krot-ne, Pb - 2,4 krotne, pyłu respirabilnego - 6,3-krotne, łączne pyłów metali ciężkich - 807,5-krotne)

Dopuszczalny poziom promieniotwórczości materiałów budowlanych, a w tym i ścierniw wynosi 120 Bq/kg ścierniwa. Żużle pomiedziowe w Polsce, według producenta, wynoszą: 226Ra - 120 Bq/kg, 228Th - 90 Bq/kg, 40K - 220 Bq/kg. Według danych Zakładu Dozymetrii Centralnego Zakładu Ochrony Radiologicznej we Wrocławiu z 2008 roku, żużle wielkopiecowe i konwertorowe posiadają wartości: 226Ra - 115 Bq/kg, 228Th - 34 Bq/kg, 40K - 192 Bq/kg. Żużle paleniskowe zaś: 226Ra - 93 Bq/kg, 228Th - 73 Bq/kg, 40K - 577 Bq/kg. Wszystkie wymienione przekraczają dopuszczalne normy i wymagają częstego ich usuwania z miejsca pracy operatora.

Tablica 7. Potencjalne zagrożenia zdrowotne związane z zanieczyszczaniem powietrza oraz wartości stężenia NDS wg OSHA Pels.

Na poziom pylenia ma wpływ ilość wagowa utraty ścierniwa po pierwszym jego uderzeniu w powierzchnię obrabianą strumieniowo-ściernie, wyrażaną ułamkiem ubytku masy ścierniwa w kilogramach z 1 kilograma użytego ścierniwa. Nie jest to tożsame z definicją trwałości ścierniwa, którą wyraża % ilości ziaren ściernych, które uległy rozbiciu (zmniejszenia rozmiaru ziarna). 50% rozbitych ziaren i mniej wskazuje na to, że ścierniwo jest jednokrotnego użytku. Żużel pomiedziowy kwalifikuje się jako 1,5-krotnego użytku na podstawie tego, że dodanie 50% nowego ścierniwa lub odsianego od ziaren mniejszych od 0,4 mm, pozwala na ponowne jego użycie z zachowaniem jednakowego poziomu profilu chropowatości na tym samym podłożu.