Artykuły branżowe

Fot. Julian Ciesielski

Lakiernictwo to branża bardzo mocno zależna od warunków realizacji procesu, narzędzi i używanych materiałów. W tym wszystkim jest także lakiernik, który swym doświadczeniem może nadrabiać problemy powstające ze złych warunków i kiepskich narzędzi... lub odwrotnie – przyczynić się do nie najlepszego efektu końcowego, mimo że sprzęt

i materiały dostarczyli renomowani dostawcy. Należy o tym pamiętać, jeżeli zmiany wprowadzane w lakierni faktycznie mają na celu likwidację wad pokryć dekoracyjnych, a nie zamianę jednych problemów na inne. Tylko szerokie spojrzenie na ten dział i konsekwentne zlikwidowanie każdego problemu może doprowadzić do idealnego efektu końcowego.

W wielu lakierniach do lakierowania formatek MDF wykorzystywane są doskonałe i bardzo precyzyjne pistolety lakiernicze. Czy jednak są to urządzenia idealne dla lakierni stolarskiej? Większość z nich to pistolety bardzo drogie, a ich cenę uzasadnia dedykacja producenta dla branży samochodowej. Dla potrzeb lakierni stolarskich niemal każdy z renomowanych wytwórców posiada w swej ofercie pistolety tańsze od tych bardzo precyzyjnych modeli do refinishu i do tego dużo celniej dopasowane dla potrzeb i oczekiwań lakierników w stolarni. Trzeba tu zwrócić uwagę, że te aparaty celnie dedykowane do konkretnych produktów branży stolarskiej nie pojawiają się w usługowych naprawach samochodowych. Niewątpliwie jest to następstwem dużo pełniejszych i szczegółowych informacji technologicznych skierowanych przez producentów lakierów i pistoletów do branży lakiernictwa samochodowego. Zakup drogiego i najlepszego aparatu natryskowego renomowanego producenta może więc okazać się całkowicie nietrafiony. Dostawcy tych urządzeń odpowiedzą z pewnością, że można ich używać także do lakierowania mebli, czy płyt MDF. „Można” nie oznacza jednak idealnego dopasowania, z którym bez problemów radzą sobie specjaliści w lakiernictwie samochodowym, odsiewając to, co jest im niezbędne od tego, co może tylko utrudniać uzyskanie odpowiedniego efektu. Nie da się na jednym poziomie oceny porównać pracy aparatu z górnym kubkiem materiałowym w stosunku do aparatu z dolnym podejściem materiałowym i lakierem podawanym pod ciśnieniem 0,5 bara. A tu oba te pistolety mogą mieć ten sam rozmiar głowicy, nazwę modelu i pochodzić od tego samego producenta, jednak oferują one zupełnie inny efekt rozbicia gęstego materiału poliuretanowego, wydajności aplikacji szybkości pracy czy komfortu posługiwania się danym narzędziem. To nie „wszystko jedno” w co doposażony zostanie pistolet natryskowy w konkretnej lakierni. Gdy już ustalimy, że chcemy mieć aparat danego producenta, to pistolet ten staje się tylko bazą do dalszego uformowania z niego idealnie dopasowanego narzędzia pracy. Przy źle dobranym systemie redukcji ciśnienia (HVLP), czy wymiarze dyszy materiałowej (zbyt duża) zawsze „morka”, „łuska”, czy „skórka pomarańczy” będzie dużo większa niż w aparatach lepiej dopasowanych do takich zadań (LVLP). Żadna lakiernia branży napraw samochodowych nie wykonuje powłok lakierniczych bez fabrycznej struktury delikatnej „łuski”. W tym przypadku to duży problem zachować taką strukturę, gdy element jest polerowany po lakierowaniu. W branży samochodowej to konieczność dekoracyjna. Ten sam efekt przy lakierowaniu płyt MDF w stolarni jest już wadą pokrycia... jednak często narzędzia przeznaczone do lakierowania MDFu w stolarniach to właśnie aparaty klasy HVLP. W efekcie – drogo i wadliwie. Za jakość końcową powłoki lakierniczej odpowiada szereg złożonych czynników. Niby frazes i oczywistość, bo każdy o tym wie. Jak się ma ta „oczywista oczywistość” do kwestii wspomnianego efektu skórki pomarańczy na końcowej powłoce lakierniczej? Niektórzy wiedzą już, że efekt ten może być następstwem nieprawidłowo dobranego pistoletu lakierniczego, systemu redukcji ciśnienia lub rozmiarów dyszy materiałowej. Zbyt duża nie pozwoli na odpowiednie rozbicie cząstek materiału i w efekcie uformuje „łuskę”. Zbyt mała nie pozwoli na szybkie lakierowanie. Na szczęście, każdy producent lakieru w karcie technicznej lub na opakowaniu produktu zaleca wymiar stosowanej głowicy, określając go w milimetrach. Jednak tu lakiernika spotkać może pewna niespodzianka, bo cyferki na dyszy materiałowej lub głowicy niektórych pistoletów, np. 1,3 czy 1,4, coraz rzadziej oznaczają metryczny wymiar 1,3 mm czy 1,4 milimetra. W większości to już tylko typoszereg głowic konkretnego producenta o wymiarze znanym tylko samemu wytwórcy. Do tego wiele głowic i dysz materiałowych ma zaszyfrowane oznaczenie jakiegoś rozwiązania technicznego – WB, WBX, LV1 LV2, WSB, C, W, T1, H1, H2. Dwa aparaty natryskowe różnych producentów z tym samym wymiarowym oznaczeniem dysz materiałowych zachowywać się będą zupełnie inaczej przy aplikacji tego samego materiału. To w zasadzie oczywiste. Jednak ten sam aparat natryskowy z tym samym wymiarem głowicy, ale innym kodowym oznaczeniem to także inne efekty i technika lakierowania. Jeden z producentów w pistoletach z górnym kubkiem z dyszą materiałową i głowicą 1,4 umożliwia swobodną, ale wolną pracę z gęstym materiałem poliuretanowym, a inny producent pistoletu, również stosując oznaczenie 1,4, zmusza lakiernika do szybkiego przesuwania pistoletu nad elementem, bo tu ilość podawanego materiału jest znacznie większa. Teoretycznie to samo oznaczenie wielkości, ale dwie zupełnie różne dysze i głowice. Gdy do tego okaże się, że dany zestaw dyszy i głowicy ma jeszcze oznaczenie „W”, „C” albo „WBX”, to może dojść do sytuacji, w której aparat natryskowy klasy HVLP zachowuje się jak klasyczny LVLP lub odwrotnie. Na takiej zasadzie oparta jest choćby technologia „Trans Tech” z głowicami T1, H1, H2 – oferowana przez jednego ze znanych producentów pistoletów. Takie działania producenta są jednak jak najbardziej celowe i pomocne. Gdy lakiernik posiada jeden pistolet, a ma zamiar wykorzystywać go do różnych zadań i lakierów, to prawie każdy renomowany producent umożliwia mu to przez zaoferowanie odpowiednio skonfigurowanego zestawu dyszy i głowicy. Szybka wymiana zestawu i aparat natryskowy, który doskonale aplikował emalię lub lakier bezbarwny, zmienia się w idealne narzędzie do nanoszenia zmiennooptycznej bazy i to jeszcze wodorozcieńczalnej.