Rys. 1
Dopasowanie kolorystyczne powłok lakierniczych
Postrzeganie koloru jest bardzo subiektywne. Część ludzi, szczególnie mężczyźni, ma problem z rozróżnianiem barw. Kobiety rozróżniają kolory znacznie lepiej, część mężczyzn niektórych barw nie widzi w ogóle (daltoniści). Kobiety i mężczyźni różnią się nieco mózgami oraz receptorami w oku. Jedna z teorii zakłada, że w trakcie ewolucji człowieka kobiety zajmowały się głównie zbieractwem, a mężczyźni polowali. Przy zbieraniu jagód, ziół, grzybów i owoców odróżnienie barwy było niezwykle ważne, pomyłka mogła kosztować życie i stąd większe zdolności percepcji barw u kobiet. Dla mężczyzn ważniejsze było określenie odległości do celu, żeby trafić przy rzucie dzidą czy strzale z łuku oraz umiejętność odnalezienia drogi do domu po skończonym polowaniu, dlatego do dzisiaj panowie rzadziej błądzą i lepiej określają wymiary niż kobiety.
Na odbiór koloru ogromny wpływ ma oświetlenie. Kolor niektórych przedmiotów może wydawać się identyczny w świetle sztucznym, a w świetle naturalnym mogą być zauważalne znaczne różnice i odwrotnie. Nawet światło słoneczne i naturalne światło rozproszone, np. w pochmurny dzień, mogą powodować powstawanie różnic w odbiorze koloru. Podobnie możemy postrzegać połysk. Powłoka z tej samej farby na gładkiej powierzchni będzie wydawała się bardziej błyszcząca od tej nałożonej na chropowatą powierzchnię.
Co to jest kolor? Żeby odpowiedzieć sobie na to pytanie, musimy zagłębić się w naturę światła. Dziś definiujemy światło jako przedział fal elektromagnetycznych o długości od nieco poniżej 400, aż do ponad 700 nm. Foton, podstawowa jednostka światła, jest cząstką elementarną nieposiadającą ładunku elektrycznego ani momentu magnetycznego o masie spoczynkowej równej zero (m0 = 0), liczbie spinowej s = 1 (fotony są zatem bozonami). Fotony są nośnikami oddziaływań elektromagnetycznych, a ponieważ wykazują dualizm korpuskularno-falowy, są równocześnie falą elektromagnetyczną. Światło białe jest mieszaniną fal (fotonów) o różnych długościach. Widać to najlepiej, gdy światło białe przechodzi przez pryzmat (rys. 1).
Omawiając zagadnienia związane ze światłem i barwami, nie sposób pominąć naszego naturalnego organu do postrzegania, jakim jest oko i analizujący powstający w oku obraz mózg (rys. 2).
Rys. 2
To, co postrzegamy jako kolor, w rzeczywistości kolorem nie jest. Nasze oko reaguje na fale elektromagnetyczne odbite przez obserwowany przedmiot. Jabłko przedstawione na rysunku zatrzymuje prawie wszystkie fale, oprócz tych o długości około 400 nm, które nasze zmysły przetwarzają na kolor czerwony. Nieco dokładniej to zjawisko obrazuje rysunek 3.
Rys. 3
Każdy postrzegany przez nas kolor to bardzo rzadko pojedyncza fala o określonej długości, a prawie zawsze mieszanina barw. Mamy zatem kolor wynikowy będący mieszaniną fal elektromagnetycznych (rys. 4).
Komentarze (0)