Badanie Powłok

1. Czas ekspozycji w sztucznych atmosferach
Jeśli wybraliśmy już metodę badania, to należy zastanowić się, jak długo chcielibyśmy badać nasze próbki w sztucznych atmosferach. Niestety, żadna z norm, zarówno opisująca badania w rozpylonej 5% solance PN-EN ISO 9227, jak i normy opisujące ekspozycję w wilgotnych atmosferach PN-EN ISO 6270 część 1 oraz 2, nie określa, jak długo należy badać dane systemy powłokowe. Dokumenty te opisują jedynie procedury stosowane w badaniach, warunki testów oraz stosowaną aparaturę. W zapisach normy PN-EN ISO 9227 możemy znaleźć jedynie informację o możliwych czasach ekspozycji, spośród których można wybrać następujące okresy: 2, 6, 24, 48, 96, 168, 240, 480, 720 oraz 1000 h. Danych na temat czasów trwania testów korozyjnych dla interesujących nas systemów powłokowych należy szukać w dokumentach zawierających wymagania dotyczące danego produktu lub w normach przedmiotowych na dane wyroby. W przypadku, gdy takie dokumenty nie są dostępne, czas ekspozycji można uzgodnić bezpośrednio z producentem lub pomiędzy zainteresowanymi stronami. Czas badania można ustalić z góry bądź prowadzić testy do pojawienia się określonych zmian wynikających z narażania próbek na działanie sztucznych atmosfer. W doborze odpowiednich czasów ekspozycji pomocna może się okazać seria norm PN-EN ISO 12944 dotyczących systemów malarskich na konstrukcje stalowe. Dla określonych środowisk korozyjnych przyporządkowane są odpowiednie czasy ekspozycji w komorze solnej i wilgotnościowej czy długość cykli korozyjnych. Należy jednak pamiętać, że badania w sztucznych atmosferach nie odzwierciedlają rzeczywistych warunków i bardzo często nie ma możliwości bezpośredniego przełożenia czasu ekspozycji w komorach solnych czy wilgotnościowych na trwałość danych materiałów w warunkach naturalnych. Warunki w komorach są stałe i ściśle określone. Na próbki w rzeczywistych warunkach naturalnych działa znacznie więcej czynników, zmiennych w czasie bądź cyklicznie się powtarzających. 

Często zdarza się, że klienci chcą wiedzieć, jak zachowują się ich próbki w czasie trwania całego badania, bądź zdecydowali się na okresowe sprawdzanie stanu powłok i prowadzenie testów do momentu pojawienia się określonych zmian w wyglądzie powłok. Ocenę w międzyczasie można wykonać, jednak należy pamiętać, że częste wyciąganie próbek ze środowiska korozyjnego na pewno nie służy zarówno próbkom, jak i zachowaniu stabilnych warunków wewnątrz komory. Norma PN-EN ISO 9227 dopuszcza przerwanie badania w celu okresowej wizualnej oceny, jednak zaznacza, że ma się ona odbyć jak najszybciej, bez naruszania powierzchni próbek oraz najlepiej, by ocenę przeprowadzić bez zbędnego wyjmowania badanych próbek z komory. Według zaleceń z normy ocenę powłok organicznych po zakończonym badaniu w komorze solnej należy wykonać po ich uprzednim spłukaniu wodą i wyschnięciu. Natomiast dla próbek z powłoką nieorganiczną (powłoką metalową i/lub nieorganiczną) po odczekaniu od 0,5 do 1 h w celu wyschnięcia powstałych w wyniku ekspozycji produktów korozji, a następnie spłukaniu pod bieżącą wodą i ponownym szybkim wysuszeniu próbek w strumieniu powietrza. Niekiedy w celu określenia zmian w wyglądzie powłok niezbędne jest zastosowanie lupy z powiększeniem. Szybka ocena stanu próbek w międzyczasie bez wyżej wymienionych procedur spłukiwania i suszenia, a także oglądanie próbek w miejscu umieszczenia ich w komorach solnych może nie dać miarodajnych wyników. Takie działanie na pewno nie sprzyja dokładnej ocenie powstałych zmian, a pozostałości kropli solanki czy zalanie próbki produktami korozji z pewnością zaciemniają obraz. Obie części normy PN-EN ISO 6270 także dopuszczają ocenę badanych próbek w międzyczasie. Jednak okresowe badanie należy dokonać możliwie jak najszybciej, aby nie dopuścić do całkowitego wyschnięcia próbek, a czas poza komorą nie powinien przekraczać 0,5 h w ciągu 24 h.