Fot. 1. Pobór próbek powietrza w rejonie największej emisji.
W celu oceny wielkości narażenia próbki pobiera się z zastosowaniem pompek osobistych noszonych przez pracowników przez 6 godzin.
Wyniki badań w wybranych lakierniach proszkowych
Przeprowadzono ocenę narażenia na substancje emitowane w trakcie malowania proszkowego w dwóch wybranych lakierniach. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdzono, że przy utwardzaniu powłok stężenia emitowanych substancji nie przekraczają wartości dopuszczalnych. Najniższe stwierdzone stężenia wynosiły:
Tak wysokie stężenia pyłu świadczą o niedopasowaniu parametrów komory do napylania i gabarytów pokrywanych elementów. Problem ten występuje dość często ze względów ekonomicznych, gdyż im mniejsza komora, tym jej koszt jest niższy.
Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdzono, że w trakcie utwardzania farb proszkowych emitowane są pewne ilości szkodliwych substancji organicznych. Bardziej lotne substancje mieszają się z powietrzem na terenie zakładu, mniej lotne, po osiągnięciu rejonu o niższej temperaturze osiadają i krystalizują na powierzchniach, głównie na chłodniejszych powierzchniach wewnątrz pieców. Z tego powodu bardzo istotne jest zapewnienie wentylacji wewnątrz pieca. Element ten powoduje duże straty ciepła i bardzo często jest ograniczany i pomijany. Również bardzo istotne jest zapewnienie odpowiednich wymiarów i odpowiedniej wentylacji zabezpieczającej przed nadmiernym narażeniem na składniki farby proszkowej w trakcie jej napylania. Gabaryty i parametry wentylacji kabiny malarskiej muszą być dostosowane do gabarytów pokrywanych elementów. Wymagania te i sposób ich sprawdzania zostały określone w normie PN-EN 12981 „Urządzenia malarskie. Kabiny malarskie do nanoszenia proszkowych organicznych wyrobów lakierowych. Wymagania bezpieczeństwa.” W tym zakresie szczególnie istotny jest punkt. 6.5 tej normy ”Sprawdzanie wymagań dotyczących substancji niebezpiecznych”.
Przy organizowaniu stanowisk pracy w sposób zapewniający bezpieczne warunki pracy bardzo istotna jest znajomość ilości substancji organicznych, jakie będą wydzielać się ze stosowanej farby w trakcie utwardzania 1 kg farby. Znajomość tych parametrów umożliwi dobór odpowiednich parametrów pieca, szczególnie jego wewnętrznej wentylacji. Wentylacja ta, ze względu na poważne konsekwencje ekonomiczne związane z utratą ciepła, bardzo często jest silnie ograniczana lub całkowicie pomijana.
