Technologia wytwarzania farb pęczniejących jest znana od ponad pół wieku. Zmiany zachodzące w technologiach budowlanych i trendy architektoniczne skutkujące powstawaniem coraz wyższych budynków o konstrukcji stalowej spowodowały, że farby pęczniejące od ponad trzydziestu lat są wykorzystywane do wytwarzania powłok ogniochronnych w budownictwie.
Farby pęczniejące można ogólnie podzielić na trzy grupy:
• jednoskładnikowe farby na bazie rozpuszczalników organicznych,
• jednoskładnikowe farby na bazie wodnej,
• dwuskładnikowe farby epoksydowe na bazie rozpuszczalników organicznych lub bezrozpuszczalnikowe.
Te ostatnie, chociaż zasada ich działania jest analogiczna jak pozostałych, są zwykle stosowane w ochronie przed ogniem powstałym przy spalaniu węglowodorów oraz, gdy konstrukcje są eksploatowane w trudnych warunkach środowiskowych (np. platformy wiertnicze) lub gdy są istotne problemy z dostępem do konstrukcji w celu okresowych przeglądów powłoki i jej napraw.
• składnika wydzielającego w trakcie rozkładu gazy powodujące pęcznienie powłoki, z reguły jest to melamina lub jej pochodne,
• związku (polifosforany amonu), który uwalnia kwas fosforowy po ogrzaniu do temperatury, w której farba pęczniejąca powinna się uaktywnić (200-250°C),
• związku (np. pentaerytritol) o dużej zawartości węgla, który podczas rozkładu pod wpływem kwasu fosforowego zatrzymuje wydzielony gaz i tworzy węglową powłokę izolującą stal od ognia;
oraz pozostałe składniki typowe dla farby, których rola w przypadku farb pęczniejących nie ogranicza się wyłącznie do nadania farbie odpowiednich właściwości aplikacyjnych. Lepiszcze farby oprócz swojej podstawowej funkcji zapewnia dobrą adhezję do podłoża w trakcie trwania całego procesu, jest odpowiednio elastyczne w zakresie wytworzonej grubości powłoki izolującej, a ponadto jest źródłem dodatkowego węgla w warstwie izolacyjnej. Plastyfikatory, wypełniacze włókniste umożliwiają wytworzenie odpowiednio grubej i stabilnej mechanicznie warstwy spienionej. Wszystkie reakcje chemiczne i zmiany fizyczne w trakcie procesu pęcznienia farby muszą zachodzić z odpowiednią szybkością w odpowiedniej kolejności. Z tego powodu komponenty do farb muszą być powtarzalnej jakości, w procesie ich wytwarzania utrzymywany jest ścisły reżim technologiczny, a parametry produkcji i wyrobu poddawane dokładnej kontroli. To powoduje, że dobrej jakości farby pęczniejące są produkowane przez ograniczoną liczbę doświadczonych i renomowanych firm.
